Podczas wizyty warto zapytać lekarza jak będzie przebiegał zabieg. Pamiętaj też by dowiedzieć się jakie są dalsze zalecenia, jeśli cokolwiek jest dla Ciebie niezrozumiałe nie bój się dopytać o wyjaśnienie. Dodatkowo możesz też poradzić się specjalisty w zakresie profilaktyki, a także poprosić by pokazał Ci jak prawidłowo
arkot Re: czerniak u psa - pomocy ! 18.06.07, 10:33. 4 lata trwa nasza walka z czerniakiem skóry , nasz pies zyje już 17 lat ,przeżył. 6 operacji, ostatnia była w listopadzie zeszłego roku, leki z grupy. chemioterapeutyków, dwa ostatnie otwarte guzy lekarz leczył tylko antybiotykami. bo szansy na przeżycie kolejnej operacji nie dawano
U mojego męża w 30.08.2004r. wykryto czerniak złośliwego postać powierzchowną bez przerzutów, zrobliśmy badanie węzła wartownika i Śr, 18-01-2006 Forum: Zdrowie - czerniak złośliwy czerniak złośliwy
Re: Czerniak a dzieci! Czerniak u dzieci występuje bardzo, bardzo rzadko. Czytałam cytowane tu na forum opracowania nowozelandzkie o czerniaku, bo też mnie to interesuje, jako że sama zachorowałam, a moje dziecko ma dwa niepodobające mi się znamiona, i literatura tamta podaje zaledwie kilka przypadków czerniaka u
W badaniu III fazy oceniającym stosowanie niwolumabu (eksperymentalnego inhibitora punktu kontrolnego PD-1) w leczeniu pierwszego rzutu u pacjentów z czerniakiem stwierdzono korzystniejszy wpływ na przeżycia całkowite niż w przypadku stosowania dakarbazyny - badanie przerwano we wczesnym etapie. (PRINCETON, stan Nowy Jork, USA; 24 czerwca
Poza tym pamiętajmy, że zachorowalność co roku wzrasta o 10 proc. - zwłaszcza u młodych ludzi - w grupie 20-30-latków jest najczęstszym nowotworem. Czerniak jest niestety często skutkiem poparzeń słonecznych z dzieciństwa, dlatego tak ważne jest, by przed promieniowaniem chronić dzieci. A jak jest z leczeniem?
.
Czerniak występuję u noworodków i niemowląt. I choć dane epidemiologiczne na ten temat są ubogie, to w dostępnych opracowaniach opisuje się transformację czerniaka ze znamion barwnikowych wrodzonych. Wśród noworodków i niemowląt śmiertelność w okresie do 18 miesięcy od postawienia diagnozy osiągnęła 40 proc. przypadków! Czerniaki były zlokalizowane w obrębie szyi i głowy. Nie wykazano przewagi którejkolwiek z dwóch lokalizacji czy płci. Z wiekiem ryzyko wystąpienia czerniaka rośnie i stanowi 8 proc. nowotworów u nastolatków do 18 Częstość występowania czerniaka z wiekiem rośnie na niekorzyść dziewcząt, które częściej opalają się na słońcu i w solarium. Dokładna przyczyna występowania czerniaka u dzieci nie jest znana, jednak dotychczasowe badania ujawniły predyspozycję do wystąpienia tego nowotworu u dzieci: 1. Przyjmujących immunosupresję. 2. Z zaobserwowanymi zaburzeniami odporności. 3. Ze stwierdzonym siatkówczakiem. 4. Z zaburzeniami typu skóra pergaminowa oraz zespołem Wernera. 5. Z obecnymi ogromnymi znamionami melanocytowymi. 6. Narażonymi na długotrwałe działanie promieniowania UV, choć korelacja tego czynnika z częstością występowania czerniaka jest mniejsza niż u dorosłych. 7. Z jasną karnacją, tj. 1–3 według Fitzpatricka, rudymi lub blond włosami, niebieskimi oczami oraz piegami. 8. Ze skłonnością do oparzeń słonecznych. 9. Z dużą ilością znamion barwnikowych. 10. Z historią czerniaka w rodzinie. UWAGA: Badania wykazały, że jeśli doszło do wyleczenia czerniaka w dzieciństwie, to ryzyko nawrotu w późniejszym wieku jest wysokie. Objawy czerniaka bardzo różnią się u dzieci, co wymaga szczególnie wnikliwej diagnostyki każdego znamienia barwnikowego. Najczęstsze objawy czerniaka wieku dziecięcego to: A. Swędzący guzek okresowo podkrwawiający. B. Zmiana o charakterze brodawki bezbarwnej lub w różowym kolorze. C. Brodawka o niecharakterystycznym dla zmiany wirusowej lub alergicznej wyglądzie, szczególnie jeśli jest dużych rozmiarów przekraczających 5 mm. D. Znamię o wyglądzie różniącym się od pozostałych zmian. Pomimo różnic morfologicznych czerniaków wieku dziecięcego i dorosłych w ocenie klinicznej stosowana jest reguła ABCDEF: A (asymetry) – asymetria w obrębie zmiany B (border) – nieregularne, poszarpane granice zmiany C (color) – zmiana o nieregularnym kolorze, zmiana koloru na ciemniejszy w krótkim czasie D (diameter) – średnica zmiany większa niż 7 mm E (evolution) – rozrost zmiany powierzchniowo lub powyżej poziomu skóry F (feeling) – uczucie dyskomfortu w obrębie zmiany lub wokół niej W ocenie czerniaka dziecięcego stosowana jest również mniej powszechnie znana skala Glasgow: 1 – powiększanie 2 – zmiana kształtu 3 – zmiana koloru 4 – obecność stanu zapalnego 5 – obecność sączenia, krwawienia ze zmiany lub widoczny strup 6 – zaburzenie czucia (np. świąd i przeczulica) 7 – średnica > 7 mm Wczesne wykrycie czerniaka przyczynia się do sukcesu terapeutycznego. Niestety, ze względu na różną niż u dorosłych morfologię i objawy kliniczne, poprawna diagnoza jest niezmiernie trudna. W celu potwierdzenia lub wykluczenia nowotworu stosowane są odpowiednie metody diagnostyczne. W przypadku podejrzenia czerniaka ważnym elementem jest poprawnie przeprowadzony wnikliwy wywiad rodzinny w kierunku nowotworów. Bardzo ważnym badaniem wciąż pozostaje dermatoskopia udoskonalona w ostatnich latach o systemy optyczne wysokiej rozdzielczości. Wideodermatoskopia pozwala na dokładne zobrazowanie znamienia barwnikowego i określenie jego morfologii z uwzględnieniem wszystkich cech decydujących o rozpoznaniu czerniaka lub jego wykluczeniu. Oprócz tego obraz jest zapisywany w formacie pozwalającym na wydruk oraz stanowi elektroniczną dokumentację pacjenta. Pozwala to na wykonanie kolejnych zdjęć w odpowiednim odstępie czasu i porównanie obrazu obecnego z obrazem z poprzedniej konsultacji. Wideodermatoskopia pozwoliła zwiększyć czułość diagnostyczną o 30 proc. W badaniu stosuje się w najprostszym ujęciu trzypunktową skalę dermatoskopową: 1 – asymetryczny rozkład struktur w obrębie zmiany (globule barwnikowe, naczynia krwionośne), 2 – atypowa siatka barwnikowa (rozkład barwnika o charakterze nieregularnej siatki barwnikowej przypominającej sieć), 3 – niebiesko-biały welon lub objaw kropli mleka (zmiana w powiększeniu jest przymglona). Czułość tej metody diagnostycznej określa się na około 96,3 proc., a jej swoistość na 94,2 proc. W badaniu dermoskopowym wykorzystywane mogą być również inne mniej powszechne skale: metoda ABCD, analiza wzoru, skala siedmiopunktowa, metoda Menziesa, lub algorytm CASH (color, architecture, symmetry, homogeneity). W przypadku wątpliwości w ocenie wideodermatoskopowej lekarz wykonuje biopsję zmiany do oceny histopatologicznej. Nie ma praktyki "profilaktycznego" usuwania zmian. Usunięcie ma charakter chirurgiczny i może odbyć się w warunkach gabinetu lekarskiego w znieczuleniu miejscowym, nasiękowym. Wycięcie powinno mieć charakter całkowity, ponieważ ułatwia to prawidłową ocenę zmiany. Margines zdrowej skóry powinien wynosić 1–2 mm i sięgać powierzchni tkanki tłuszczowej podskórnej, rzadko wycięcie sięga głębokości powięzi. Badanie histopatologiczne obejmuje ocenę makroskopową i mikroskopową. W ocenie makroskopowej uwzględnia się: A. Wielkość wyciętego fragmentu skóry ze zmianą (3 wymiary) B. Wielkość zmiany (2 wymiary) C. Zabarwienie (jednolite, niejednolite) D. Brzeg zmiany (regularny, nieregularny) E. Guzek (obecny, nieobecny) F. Margines (boczny, w głębi) Ocena mikroskopowa uwzględnia: 1. Cechy oceniane obowiązkowo: a. grubość nacieku według Breslowa w mm mierzona od warstwy ziarnistej naskórka lub dna owrzodzenia do najgłębiej naciekających melanocytów, b. obecność lub brak owrzodzenia, c. liczba figur podziału na 1 mm2 (liczba mitoz), d. obecność regresji, e. obecność lub brak inwazji naczyń chłonnych i krwionośnych, f. obecność lub brak mikroskopowych ognisk satelitarnych, g. margines obwodowy. 2. Cechy oceniane warunkowo: a. fazy wzrostu b. głębokość naciekania według Clarka (poziomy I, II, III, IV) c. podtyp histologiczny [czerniak szerzący się powierzchownie (superficial spreading melanoma – SSM), czerniak powstający w plamie soczewicowatej lub plamie starczej Hutchinsona zwany czerniakiem lentiginalnym (lentigo maligna melanoma – LMM), czerniak guzkowy (nodular melanoma – NM), czerniak odsiebnych części kończyn – podpaznokciowy (acral lentiginous melanoma – ALM), inne typy np. desmoplastyczny] d. typ komórki (np. wrzecionowata, mała, pleomorficzna) e. obecność i nasilenie nacieku limfocytarnego f. obecność lub brak naciekania pni nerwowych. W przebiegu diagnostyki należy wziąć pod uwagę również inne badania: podstawowe badania krwi (morfologia, próby wątrobowe, aktywność dehydrogenazy mleczanowej – LDH), zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej (w projekcji tylno-przedniej i bocznej) oraz ocenę ultrasonograficzną jamy brzusznej i ewentualnie regionalnych węzłów chłonnych. U dzieci z wykrytym czerniakiem dodatkowo wykonuje się klasyczną (CT) i osiową (CAT) tomografię komputerową oraz pozytronową tomografię emisyjną (PET). W przebiegu diagnostyki dziecka z rozpoznanym czerniakiem stosuje się metody odnoszące się również do dorosłych pacjentów w tym biopsje węzła chłonnego wartowniczego. Jest to niezbędna, minimalnie inwazyjna metoda oceny obecności mikroprzerzutów w węzłach chłonnych. Badanie jest standardem w przypadkach rozpoznania czerniaka u dzieci. Biopsja węzła wartowniczego jest wykonywana z wykorzystaniem limfoscyntygrafii przedoperacyjnej oraz śródoperacyjnej limfoscyntygrafii z wybarwieniem po biopsji wycinającej czerniaka. Biopsja węzła wartowniczego u chorych z rozpoznanym czerniakiem pozwala określić ryzyko rozsiewu nowotworu, pomaga we właściwym określeniu stopnia zaawansowania choroby, zapewnia kontrolę regionalną i umożliwia kwalifikację chorych do badań klinicznych. W przypadku, gdy w biopsji są widoczne komórki nowotworowe, należy wykonać limfadenektomię całkowitą, gdyż obecność nowotworu w pozostałych węzłach chłonnych określa się na około 20–30 proc. Czerniaki dziecięce rzadko wykazują cechy znacznego zaawansowania ze względu na wczesne wykrycie. Jeśli jednak dochodzi do sytuacji przeoczenia zmiany, np. u nastolatka na skórze owłosionej głowy, określa się czynniki rokownicze. Najważniejszymi są grubość nacieku według skali Breslowa oraz obecność ogniska owrzodzenia w obrębie czerniaka. W tym przypadku powyższe cechy są oceniane jako czynnik rokowniczy w czerniakach ograniczonych do skóry, bez przerzutów. Kolejnym czynnikiem rokowniczym jest obecność przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych, w tym w węźle wartowniczym. Dłuższy czas przeżycia jest obserwowany w przypadku mikroprzerzutów wykrytych w niepowiększonych węzłach chłonnych podczas rutynowego badania w porównaniu z przerzutami wykrytymi w węzłach chłonnych powiększonych, wyczuwalnych w badaniu klinicznym. Znaczenie rokownicze ma również w przypadku przerzutów naciekanie torebki węzła chłonnego przez komórki nowotworowe. Jeśli dochodzi do wykrycia przerzutów w odległych narządach, to znaczenie ma odległość przerzutów (im dalszy od ogniska pierwotnego tym rokowanie jest gorsze) oraz aktywność dehydrogenazy mleczanowej (LDH). Na podstawie analizy wieloczynnikowej zrewidowano opracowaną wcześniej klasyfikację oceny zaawansowania czerniaka – TNM. Klasyfikacja TNM opiera się na następujących parametrach: T – grubość nacieku i obecność owrzodzenia N – liczba węzłów chłonnych z mikro- lub makroprzerzutami M – umiejscowienie przerzutów odległych z uwzględnieniem poziomu LDH w surowicy krwi Leczeniem z wyboru jest obecnie biopsja wycinająca podejrzanego ogniska. Jeśli histopatologicznie zostanie stwierdzony czerniak, to należy wykonać kolejny zabieg doszczętnego wycięcia zmiany z marginesami zdrowej tkanki. Obecnie odchodzi się od marginesu ≥ 3 cm. Wycięcie doszczętne blizny po biopsji wycinającej obejmuje margines: czerniak in situ – margines 5 mm, czerniak o grubości ≤ 2 mm – margines 1 cm, czerniak o nacieku > 2 mm – margines 2 cm. Usunięcie doszczętne czerniaka o nacieku ≤ 2 mm należy usunąć skórę bez powięzi powierzchownej, natomiast z naciekiem grubszym wycięcie powinno obejmować również powięź. Wyjątek stanowi skóra twarzy, gdzie nie ma powięzi i jednocześnie margines boczny cięcie może być mniejszy niż zalecany powyżej. W przypadku leczenia chirurgicznego u dzieci należy wykonać limfadenektomię terapeutyczną według wskazań: – w spływie pachowym wszystkie węzły chłonne, – w spływie pachwinowym węzły chłonne okolicy pachwinowo-udowej poniżej więzadła pachwinowego oraz powięzie mięśni uda; węzły chłonne biodrowe wzdłuż naczyń biodrowych; węzły chłonne dołu zasłonowego, – w spływie szyjnym usuwa się struktury szyi zawierające węzły chłonne powierzchowne oraz głębokie w jednym bloku, – w niektórych przypadkach zachodzi konieczność usunięcia węzłów chłonnych dołu podkolanowego i łokciowego. W każdym przypadku nawet najbardziej radykalnej resekcji istnieje ryzyko wznowy w ognisku pierwotnym lub wystąpienia satelitozy oraz przerzutów odległych drogą naczyń limfatycznych. W przypadku wznowy miejscowej metodą z wyboru jest wycięcie radykalne z marginesem zdrowej skóry sięgającym 1–2 cm wraz z powięzią. W leczeniu uzupełniającym wykonuje się radioterapię, chemioterapię oraz immunoterapię. Interferon α-2b w wysokich dawkach jest stosowany w leczeniu czerniaków w stopniu zaawansowania IIB-III, a interferon α-2b w niskich dawkach w leczeniu chorych w II stopniu zaawansowani. Stosowanie interferonu α-2b w leczeniu czerniaka przełożyło się na poprawę przeżycia 5-letniego o 3–5 proc. Interleukina – 2 oraz szczepionki i leki cytotoksyczne nie mają znaczenia w leczeniu uzupełniającym po resekcji chirurgicznej. W indywidualnych przypadkach po leczeniu chirurgicznym czerniaków możliwe jest zastosowanie uzupełniającej radioterapii. Leczenie obejmuje hipofrakcjonowanie po 3-8 Gy/frakcję lub frakcjonowanie konwencjonalne w zależności od lokalizacji. Wskazaniem do uzupełniającej radioterapii po wycięciu guza pierwotnego to: – czerniak desmoplastyczny wycięty z wąskimi marginesami, – dodatnie marginesy chirurgiczne (zwłaszcza po wycięciu wznowy miejscowej), – obecność ognisk satelitarnych, – nasilony neurotropizm, lokalizacja w regionie głowy i szyi, – stan po wycięciu wznowy miejscowej. Po limfadenektomii z powodu przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych wskazaniami do uzupełniającej radioterapii są: – naciek pozatorebkowy węzła, – zajęcie ≥4 węzłów chłonnych (stopień IIIC), – średnica przerzutu > 3 cm, – przerzuty w węzłach chłonnych szyi – nawrót po resekcji. Chemioterapia jest stosowana w leczeniu czerniaka u dzieci jako uzupełnienie leczenia chirurgicznego. Niska odpowiedź na tę metodę leczenia (15–20 proc.) sprawia, że stosuję się ją jako leczenie paliatywne. Do wskazań do chemioterapii należą: – nieoperacyjne zmiany w obrębie skóry lub powierzchownych węzłów chłonnych o ograniczonej wielkości guza, – pojedyncze, rozsiane zmiany w płucach, – przewidywany korzystny wpływ na jakość życia chorego. Schematy leczenia czerniaka u dzieci: POC – prokarbazyna, winkrystyna, lomustyna DD – dakarbazyna, doksorubicyna BOLD – bleomycyna, winkrystyna, lomustyna, dakarbazyna BELD – bleomycyna, windezyna, lomustyna, dakarbazyna Obecnie nie ma wytycznych dotyczących prowadzenia obserwacji po leczeniu czerniaka skóry u dzieci. Ze względu na możliwość wznowy nawet po okresie 10 lat obserwację prowadzi się tak długo i często, jak wynika to z pierwotnego stopnia zaawansowania choroby. Postępowanie rutynowe obejmuje: – badania kontrolne co 3–4 miesiące przez pierwsze 2 lata po leczeniu, – co 6 miesięcy przez kolejne 3 lata po leczeniu. Badania kliniczne uzupełnia się o konwencjonalne RTG klatki piersiowej, badanie USG jamy brzusznej oraz badanie LDH. CT oraz MRI wykonywane są w przypadku podejrzenia nawrotu w związku z obserwacją objawów klinicznych. Okresowe badania dermatoskopowe powinny odbywać się co 3 miesiące i obejmować dokładną ocenę całej skóry ze względu na możliwość rozwoju drugiego niezależnego ogniska czerniaka lub innego nowotworu. Autor: lek. med. Bartosz Pawlikowski, dermatolog, pediatra, Klinika Medevac w Łodzi, Konsultant ds. dermatologii w ICZMP w Łodzi. Masz pytania do autora artykułu? Napisz do niego na Dermatolog dziecięcy radzi/
Czerniak u dzieci poniżej 12 roku życia występuje dość rzadko, pojawia się dopiero po okresie dojrzewania. Mimo to jest on najczęściej spotykanym typem raka w grupie wiekowej od 25 do 30 lat. Jest także piątym najczęściej występującym rakiem u mężczyzn i szóstym u kobiet. W Polsce zachorowalność na czerniaka to około 6 przypadków na 100 tys. osób. Według tych danych szacuje się, że w naszym kraju każdego roku występuje około 2400 zachorowań na czerniaka. Do profilaktyki czerniaka zaleca się unikanie częstej ekspozycji na duże [[promieniowe słoneczne]( szczególnie osobom o jasnej skórze, piegami, jasnymi oczami, a także skłonnościami do poparzeń. Zaleca się regularne stosowanie kremów z filtrami UV, a także unikanie solarium, w których promieniowanie UV jest nawet kilkakrotnie wyższa niż dawka naturalnego promieniowania. Dobrą wiadomością jest to, że czerniak jest łatwy do wykrycia we wczesnym etapie rozwoju, dzięki czemu zostaje wyleczony nawet w 90 proc. rozróżnić znamiona pojawiające się na skórze? Kiedy zacząć się martwić i zgłosić się do lekarza? Zobacz także: Co twoje oczy mówią o zdrowiu?
Czerniak oka - objawy i przyczyny nowotworu złośliwego gałki ocznej Objawy czerniaka naczyniówki nie są charakterystyczne, bądź zupełnie nie występują. Znane są różne metody leczenia czerniaka oka, choć nie ma jasnych wytycznych co do terapii w przypadku przerzutów czerniaka oka. Czerniak oka – nowotwór złośliwy oka Czerniak oka, a właściwie czerniak błony naczyniowej, jest najczęściej występującym nowotworem w obrębie gałki ocznej. Jeśli uda się go wykryć dość wcześnie i wdrożyć właściwe leczenie, istnieją szanse na oszczędzenie gałki ocznej i uniknięcie konieczności jej usunięcia. Czerniak w oku to nowotwór oka powstający z komórek barwnikowych, czyli melanocytów. Komórki te nie są umiejscowione jedynie w skórze, ale także w obrębie naczyniówki, tęczówki, czy ciała rzęskowego. Biorąc pod uwagę ogólną częstotliwość występowania nowotworów, jest to rzadki typ raka, jednak wśród nowotworów złośliwych gałki ocznej plasuje się na pierwszym miejscu. Bardzo często są to nowotwory wykrywane zupełnie przypadkowo. Średni wiek rozpoznania czerniaka oka wynosi 60 lat. Czerniak naczyniówki oka - przyczyny Nie do końca poznany jest mechanizm czerniaka gałki oka, ale nie udowodniono zależności pomiędzy promieniowaniem UVB a występowaniem nowotworu. Wśród czynników ryzyka wystąpienia czerniaka naczyniówki zalicza się jasną karnację i jasną barwę oczu. Wśród osób narażonych na wystąpienie nowotworu oka są przede wszystkim spawacze. Istnieje również znaczna zależność pomiędzy mutacjami genetycznymi a nowotworem oka. Pewne mutacje, jak: · utrata ramienia długiego chromosomu 6, · monosomia chromosomu 3, · duplikacja ramienia długiego chromosomu 8, są związane z większym ryzykiem wystąpienia przerzutów i gorszym rokowaniem. Czerniak naczyniówki bardzo często nie daje żadnych objawów i jest wykrywany przypadkowo. Objawia się powolnym pogorszeniem ostrości wzroku, a także pojawianiem się ubytków w polu widzenia. Część chorych może zauważyć, że w ich polu widzenia, co jakiś czas pojawiają się kule światła. Leczenie czerniaka oka ma na celu zachowanie zmysłu wzroku. Ponadto wczesne wykrycie i właściwe leczenie zapobiega powstawaniu przerzutów. W zależności od wielkości guza, jego umiejscowienia, szerzenia się, a także dodatkowych czynników, jak choroby przewlekłe czy wiek pacjenta, dobiera się właściwą formę terapii. Wśród dostępnych form terapii wymienia się brachyterapia – jest to jedna z form terapii oparta na wykorzystaniu pierwiastków promieniotwórczych, emitujących promieniowanie gamma. Taki pierwiastek jest umieszczony w aplikatorze przyszytym do powierzchni gałki ocznej. Leczenie to daje zdecydowanie lepszy efekt kosmetyczny niż standardowe metody chirurgiczne. Niestety promieniowanie, mimo iż zapewnia pacjentom lepszą jakość życia i poprawę samopoczucia, lepsze zachowanie zdolności widzenia, to jednak nie jest to metoda wolna od powikłań. Pierwiastki promieniotwórcze mogą doprowadzić do powstania neuropatii, zaćmy czy retinopatii; radioterapia protonowa – alternatywna dla poprzedniej, wykorzystywana w terapii guzów większych, szczególnie znajdujących się w obrębie tarczy nerwu wzrokowego; leczenie laserem, czyli przezźreniczna termoterapia; leczenie chirurgiczne. Przerzuty w czerniaku oka Jak każdy nowotwór złośliwy, czerniak oka również może dawać przerzuty, najczęściej do wątroby. Nie ma metody uznanej za optymalną w leczeniu przerzutów. Rokowanie jest niepomyślne, jeśli stwierdzi się przerzuty. Należy rozważyć immunoterapię, chemioterapię, udział w badaniach klinicznych. Zobacz także: Czerniak paznokcia - przyczyny, jak rozpoznać?
Czerniak – co to takiego? Czerniak to złośliwy nowotwór skóry, błon śluzowych oraz błony naczyniowej oka. Objawy najczęściej obserwuje się na niezmienionej skórze, jednak możliwe jest ich wystąpienie na podłożu niebezpiecznych znamion barwnikowych. W szczególności chodzi o bardzo rozległe znamiona wrodzone. Co ważne, możliwa jest przezłożyskowa transmisja czerniaka do płodu od matki. Wrodzony czerniak występuje niezwykle rzadko. Do 4. roku życia objawy czerniaka najczęściej pojawiają się w okolicy głowy i szyi, rzadziej na tułowiu. W ostatnich latach odnotowuje się wzrost zachorowań na czerniaka zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Tendencja ta jest widoczna przede wszystkim u dziewcząt w wieku nastoletnim – w ich wypadku czerniaka najczęściej diagnozuje się na tułowiu i kończynach dolnych. Co do zasady, im młodsze dziecko, tym wpływ promieniowania UV na wystąpienie czerniaka jest mniejszy. Warto wiedzieć, że czerniak to nie to samo co rak skóry. Czerniak jest nowotworem złośliwym pochodzenia nienabłonkowego. – Rak skóry to w zasadzie trzy nowotwory o różnym przebiegu. Najczęstszy wśród diagnozowanych nowotworów skóry jest rak podstawnokomórkowy o przebiegu wieloletnim. Rzadziej występuje rak płaskonabłonkowy skóry, który jest nowotworem dynamicznie postępującym. Trzeci nowotwór skóry to czerniak, które źle rokuje i często daje przerzuty – czytamy na portalu onkologicznym Najczęstsze objawy czerniaka Czerniak u dzieci w większości przypadków występuje na skórze zdrowej – dotyczy to ponad połowy odnotowanych przypadków czerniaka u dzieci. Najczęstszym objawem czerniaka jest zmiana na skórze, która jest niesymetryczna, ma niejednolite zabarwienie, średnicę większą niż 6 mm oraz nieregularne brzegi. Cechą charakterystyczną zmian nowotworowych na skórze jest też tempo, w jakim znamię zmienia wygląd. Czerniak ewoluuje dość szybko. Najczęściej zmiany na początku nie są bolesne, przez co nie budzą niepokoju, łatwo jest je przeoczyć. Czujność powinno wzbudzić uczucie swędzenia w okolicy zmiany oraz jego dynamiczne powiększanie się. Niepokój powinna budzić każda zmiana o różowym zabarwieniu, pojawienie się obwódki zapalnej wokół znamienia, owrzodzenie, drobne nadżerki w obrębie znamienia, pojawienie się krwawienia oraz guzków satelitarnych. Dodatkowym objawem czerniaka jest też powiększenie się okolicznych węzłów chłonnych. Ryzyko wystąpienia czerniaka jest tym większe, im więcej na skórze jest znamion barwnikowych. Szkodliwie działa na nie również promieniowanie UV, zwłaszcza u osób o jasnej karnacji. Zasadniczo im większe znamię u dziecka, tym większe ryzyko transformacji nowotworowej. Niektórzy rodzice zastanawiają się nad profilaktycznym usuwaniem potencjalnie niebezpiecznych znamion. Nie ma jednak takich wskazań. Jeśli pieprzyk pozostaje niepodejrzany w badaniu dermatoskopowym, nie usuwa się go. Czerniak u dzieci – diagnoza i rozpoznanie W porównaniu ze zmianami nowotworowymi na skórze osób dorosłych, czerniak u dzieci jest grubszy, a także częściej występują przerzuty. Mimo to rokowania u dzieci z czerniakiem są lepsze niż u dorosłych. Nawet 80 proc. chorych na czerniaka dzieci żyje z nowotworem 10 lat. Każde znamię, które budzi niepokój, warto skonsultować z lekarzem. Wczesna interwencja i rozpoznanie czerniaka wpływa na skuteczność leczenia. – Najważniejszym elementem pozwalającym na wczesne rozpoznanie czerniaka jest badanie skóry całego ciała. Zalecanym badaniem, wykorzystywanym we wczesnej diagnostyce onkologicznej raka skóry, jest dermatoskopia lub wideodermatoskopia. W przypadku licznych znamion atypowych dobrą praktyką jest gromadzenie dokumentacji fotograficznej zmian lub całej powierzchni skóry i porównywanie wykonanych zdjęć w kolejnych sekwencjach czasowych. Podstawą rozpoznania czerniaka skóry jest histopatologiczne badanie całej wyciętej chirurgicznie zmiany barwnikowej – wyjaśnia portal Celem badania histopatologicznego jest określenie stadium zaawansowania zmiany zgodnie z obowiązującymi klasyfikacjami czerniaka. W diagnozowaniu czerniaka bardzo ważne są również badania molekularne. Po ocenie stadium choroby można wybrać drogę leczenia. Co ważne, dokładna obserwacja zmiany pozwala w 90 proc. ustalić rozpoznanie kliniczne. Rozpoznanie czerniaka potwierdza się badaniem cytologicznym (poprzez wymaz z owrzodzenia) lub histopatologicznym usuniętej z marginesem zdrowej skóry zmiany. Dodatkowo wykonuje się podstawowe badania krwi, próby wątrobowe, aktywność dehydrogenazy mleczanowej, badanie rentgenowskie RTG klatki piersiowej oraz badanie ultrasonograficzne USG jamy brzusznej i regionalnych węzłów chłonnych. Leczenie czerniaka u dzieci Leczenie czerniaka u dzieci opiera się na tych samych zabiegach, co leczenie u dorosłych. Przede wszystkim poleca się usuwać zaobserwowane podejrzane zmiany, zanim ewoluują one w czerniaka – na wyciętym znamieniu robi się wspomniane już badanie histopatologiczne. Zazwyczaj usuwa się całą zmianę wraz z 1-3 mm zdrowej tkanki. Jeśli znamię jest bardzo rozległe, wycina się jego część, by nie oszpecić dziecka. Jeśli diagnoza czerniaka się potwierdza, usuwa się całą zmianę plus margines zdrowej skóry. Kiedy znamię ma 1 mm, dodatkowo usuwa się 1 cm zdrowej skóry wokół. Czerniaki grubsze niż 2 mm usuwa się z dwucentymetrowym marginesem. Wycinanie zmiany skórnej jest podstawową formą leczenia czerniaka, jednak poza zabiegiem chirurgicznym stosuje się także biopsję węzła wartowniczego, która pozwala na wykrycie przerzutów w węzłach chłonnych. Jeśli badanie potwierdzi wystąpienie przerzutów, konieczne jest leczenie uzupełniające. Klasyczna chemioterapia czy radioterapia stosowane są w ograniczonych przypadkach czerniaka. Przy diagnozie czerniaka bez przerzutów do węzłów chłonnych rokowanie na przeżycie to ok. 5 lat dla 90 proc. przypadków. Rokowanie to spada do 80 proc. przy przerzutach do węzłów, zaś w przypadku obecności przerzutów odległych rokowanie spada do 60 proc. Co ważne, zmiany skórne mogą być objawem innych nowotworów: białaczki, neuroblastomy czy histiocytozy. Bardzo rzadko zdarza się, by skóra była miejscem przerzutów innych nowotworów. Źródła: Chybicka A., Sawicz-Birkowska K., Kazanowska B., Onkologia i hematologia dziecięca, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2021.
czerniak u dzieci forum